ఆరోగ్య సంపద
= = = = = = = = =
అసలైన సంపద అంటే ఆరోగ్యంగా ఉండడమే అంటారు. ప్రశాంత చిత్తం కలిగిన వారు సుఖ నిద్ర పొందుతారు. అంతకన్నా ఆస్తి ఏమి ఉంటుంది?. మనం ఆరోగ్యాన్ని సంపాదించకుండా, ఆస్తులని సంపాదిస్తున్నాం, అనారోగ్యపాలవుతున్నాం
ప్రతిఒక్క మానవుడు ఆరోగ్యముగా ఉండాలి కోరుకుంటారు కానీ ఏ ఒక్కరు కూడా ఆరోగ్యముగా ఉండడానికి కావలిసిన నియమాలను పాటించారు ఎవరైతే పాటిస్తారో వారే ఆరోగ్యముగా ఉంటారు అది చాల తక్కువ అనే చెప్పొచ్చు ...
ఆరోజుల్లో ఏ టెక్నాలజీ లేకున్నా మంచి ఆహారం తీసుకొని 90 ఏళ్ళు పైగా బతికినవాళ్లు 80% మంది.
ఇప్పటివాళ్ళకి టెక్నాలజీ ఎక్కువై మంచి ఆహారం కొరత ఎక్కువైంది దానివలన 90 ఏళ్ళు బతికేవాళ్ళము ఎప్పుడు పోతామో అయోమయంలో ఉంది జీవితం. దీనికి కారణం మనమే...
ఎలా అంటే ....
1. ఆరోజుల్లో పొద్దున్న లేవగానే పళ్ళు తోమడానికి వేప పుల్ల వేసుకునేది. పళ్ళ రోగాలు లేవు..
మనం లేవగానే కెమికల్తోతయారైన పేస్ట్ ని వాడుతున్నాం. చిన్నతనం నుండే పంటి నొప్పులు వాటికీ చికిత్సలు.
2. అప్పటివాళ్ళు టీ తయారీకి స్వచ్ఛమైన గేదె పాలను వాడేవారు. మనం కెమికల్తో తయారైన పాలను వాడుతున్నాం..
3. ఆరోజుల్లో టిఫిన్ చేయటం చాల తక్కువ మూడు పూటలు అన్నం తినేవాళ్లు. స్వయంగా పండించిన ధాన్యంతో మరియు కూరగాయలతో స్వచ్ఛమైన నూనెతో వంట వండుకొని తినేవాళ్లు.
మనం తినే టిఫిన్ మరియు అన్నం అన్ని కూడా కెమికల్ ఉపయోగించి పండించినవే అంతేకాదు వంటనూనెలు కూడా దేనితో తయారుచేస్తున్నారో తెలియని ప్రశ్నగా మారింది..
4. ఆరోజుల్లో వ్యాయామం చేసేవాళ్ళేకాదు అయినా ఆరోగ్యాంగా ఉండే వాళ్ళు .. ఇప్పుడు వ్యాయామం చేసేవాళ్ళు తక్కువే ఆరోగ్యాంగా ఉండేవాళ్ళు కూడా తక్కువే. కారణం మనం సుఖమైనా జీతానికి అలవాటు పడటం, నాణ్యమైన ఆహారం దొరకకపోవడం. ఇవన్నీ తెలియాక మనం అనారోగ్యాంగా ఉన్నపుడు డాక్టర్ దగ్గరకి వెళ్లి అయన రాసిన మెడిసిన్స్ సైడ్ ఎఫెక్ట్స్ వస్తాయా అని అడుగుతాం అది మన తెలివి ..
a. మనం పదిసార్ల వాడిన నూనెలో వేయించిన అప్పడాలు, వడలు, సమోసాలు వదలకుండా తింటాం అయినా ఏమి కాదు అనుకుంటాం...
b. రోడ్డుపక్కన చెత్త నీటితో తయారైన పానీపూరి లొట్టలేసుకుని తింటాం అయినా ఏమి కాదు అనుకుంటాం ..
c. అన్నిరకాల మందు తాగుతాం అందులో ఏమి కలిసిన మనకు ఏమి కాదు అనుకుంటాం..
మనలని రక్షించే డాక్టర్ దగ్గరకి వెళ్లి ఆయన్నే పరీక్షితం...
అయినా డాక్టర్ చెప్పినట్లు వినం అయినా ఆరోగ్యం కోసం కోట్లు ఖర్చుపెడతాం. కోట్లు ఇచ్చిన మన అనారోగ్యాన్ని ఎదుటివారు తీసుకోరు అని తెలిసిన ఆరోగ్య సంపదను మరిచి ధన సంపదే కావాలనుకుంటాం..
ఆరోగ్యమే మహాభాగ్యం అని పలకటం సులభమే కానీ దాన్ని ఆచరణలో పెట్టాం.. దాన్ని అర్ధం చేసుకొనే లోపే మన జీవితం అయిపోతుంది..
భగవంతుడు ఆరోగ్యమే మహాభాగ్యం అనే పదంలో ఏముందోఏమోగాని అది అర్ధం కాదు..
మీ
కోట దామోదర్
మొబైల్ : 9391480475
26, ఏప్రిల్ 2022, మంగళవారం
ఆరోగ్య సంపద
23, ఏప్రిల్ 2022, శనివారం
తాటికల్లు
మా ఊరి తాళ్లల్ల గౌడన్న గీస్తాడు నీరా..
నీరానుచూసినప్పుడల్లా మా అందరి నోరు ఊర..
పాలవోలె పొంగుతుంటది. దాన్ని తాగితే మా ఒళ్ళంతా మత్తుగుంటది ..
బీరుకన్నా స్వచ్ఛమైనది. నీరకంటే మంచిదేమున్నది..
తాటికల్లునుండి పొంగుతుంటది నురుగు..
ఆ తాటికల్లునే మన గౌడన్నల బతుకుదెరువు..
మెడిసిన్ కన్నా మేలుచేస్తాది. ఒంట్లో వేడిని తరిమేస్తాది..
సర్వరోగాలని పీడిస్తది. మన ఒంట్లోనుండి రోగాలన్నీ తరిమేస్తాది..
అప్పట్లో ఇంటికి బంధువులొస్తే కల్లు గుడాలతో మర్యాదచేసేది. కడుపునిండాతాగి మైమరిచిపోయేది.
నేటి యువత కల్లునే మరుస్తున్నారు.. బీరునే తలుస్తున్నారు..
రోగాల బారినపడుతున్నారు అయినా నేటి యువత బీరునే ఎక్కువగా ఇష్టపడుతున్నారు
✍
కోట దామోదర్
Mobile. 9391480475
మా ఊరి జ్ఞాపకాలు
మా ఊరి జ్ఞాపకాలు:
మా ఊరు గుమ్మడవెల్లి. ఊరు చుట్టూ చూడచక్కని పచ్చని పంటపొలాలు. ఊరినడుమ ఊట బావులు, ఊరి చివరన చెలిమ భావి. ఊరి నట్టనడుమ రాములవారి గుడి, చిట్ట చివరణ ముత్యాలమ్మ గుడి, ఊరి మొదట పెద్ద బడి, ఊరి నడుమ చిన్న బడి, ఐక్యమత్యంతో మెలిగే ఊరి జనం, పండుగ సంబరాల కోలాహలం. నా ఊరు అంటే నాకు చాలా ఇష్టం. జన్మనిచ్చిన తల్లి, పుట్టిన ఊరు ఎవరికైనా ప్రత్యేకమే. ఈ రెండూ ఎవరికైనా గొప్పవే. మనం పుట్టిన ఊరు, బాల్యం అంతా గడిపిన ఊరు, జ్ఞాపకాలు అన్నీ మనకు ప్రత్యేకమే అనడంలో సందేహం లేదు.
నా చదువు అంతా మా ఊరి పాఠశాలలోనే కొనసాగింది. నా చిన్నప్పటి కొన్ని జ్ఞాపకాలు అప్పుడప్పుడు గుర్తుకొస్తుంటాయి. ఏది ఏమైనా మన చిన్ననాటి మధుర జ్ఞాపకాలు, సంఘటనలను నెమరు వేసుకోవడం, ఆనందించడం సహజం. ఇది భగవంతుడు మనకు అందించిన అద్భుతమైన జ్ఞాపకం. అందుకే ఉన్న ఊరు కన్నతల్లి లాంటిది అంటారు. జన్మనిచ్చిన తల్లిని మనం మరచి పోలేము. అలాగే ఊరిని కూడా మరువలేము.
కనుమరుగౌతున్న ఆటలు:
మానవ నాగరికత పరిణామంలో విప్లవాత్మక మార్పుల ప్రక్రియలో, కొన్ని విషయాలు అదృశ్యం కావడం మరియు వాటి స్థానంలో కొత్తవి ఆవిష్కృతం కావడం సహజం.
ఆనాటి ఆటలు పిల్లల ఆరోగ్యానికి ఎంతగానో ఆరోగ్యానికి మేలు చేసేవి. కాలం గడిచేకొద్దీ పాత ఆటలు అంతరించిపోయి వాటి స్థానంలో కొత్త కంప్యూటర్ సంబంధిత గేమ్స్ పిల్లలపై చెడు ప్రభావం చూపడం విచారకరం. ఇప్పటి తరానికి అప్పటి ఆటలు తెలియకపోవడం బాధాకరం.
ఆ రోజుల్లో ఆదివారం అంటే మాకు ఆటల పండుగ. నేను ఆదివారం కోసం ఆతృతగా ఎదురు చూసిన సందర్భాలు ఉన్నాయి.
* ఖాళీ అగ్గిపెట్టెలను చించి పత్తాలాట ఆడిన సందర్భాలు ఓ మధుర జ్ఞాపకం.
* ఖాళీ సారా ప్యాకెట్లను బంతిలాగా తయారుచేసి పుచ్చి బంతి ఆట ఆడిన క్షణం ఎంత సంతోషాన్నిచ్చేదో మాటల్లో చెప్పలేనిది, ఆ సంతోషం వెల కట్టలేనిది.
*వడ్ల శేషయ్య ఇంటిదగ్గర సందులో స్నేహితులతో కలిసి ఆడిన గోళీలాట ఎంతో సంతోషాన్నిచ్చేది.
* జిల్లగోన ఆట, చింతగింజలతో దాడి ఆట, కోకో , కబడ్డీ , తొక్కుడుబిళ్ల , పిక్కలాట , వంగుడు దూకుడు, ముక్కు గీసుడు, దాగుడుమూతలు, దొంగ పోలీస్, దూకుడు పుల్ల, ఉప్పు బేర, తాడట, తుడువు, పైసల్ కమ్ముడు, పైసలట, నీడలు తొక్కుడు, కూరంట బువ్వంట,
ఇలా ఎన్నో ఆటలు స్నేహితులతో కలిసి ఆడుకున్న సందర్భాలు అతి మధుర జ్ఞాపకాలు.
ఈ రోజుల్లో ఎవరి ఇంట్లో వారు టీవీలు, మొబైల్ తో కాలక్షేపం చేస్తున్నారు తప్ప స్నేహితులతో గడిపే వారు లేరు.
* వేసవి కాలం వచ్చిందంటే స్నేహితులంతా కలిసి బావుల్లో ఈతకు వెళ్ళేవాళ్ళం
ఆ రోజుల్లో ఊరిలో బంధం బావి, చింతల బావి, మంగలి నారాయణ బావి, నర్సింహారెడ్డి బావి ఉండేవి. ఈ బావిలాల్లో ఈత కొట్టి ఎండాకాలం మొత్తం బాగా ఎంజాయ్ చేసేవాళ్ళం, ఇప్పుడు స్విమ్మింగ్ పూల్ లో ఈత కొట్టిన అంత ఆనందం రాదు. నాకు మా అన్నయ్యలకు ఈత నేర్పిన గురువులు ఆకారపు వీరయ్య, చాకలి సొక్కయ్య చాలా మంచి వ్యక్తులు మరియు మా నాన్నకు మంచి స్నేహితులు - సన్నిహితులు కూడా.
* కొన్ని సందర్భాలలో రేగుపళ్ళ కోసం , మామిడి పళ్ళ కోసం బావిలకడ తిరిగిన రోజులెన్నో ...ఇంకా కొన్ని సందర్భాలలో దోస్తులతో కలిసి తుమ్మ చెట్లల్లో బంక తీసుకొచ్చి (మా శెట్టి కేదరీ) షాపులో ఇస్తే బెల్లం ఇచ్చేది అది తినుకుంటూ ఎంత సంతోషపడేదో మాటల్లో చెప్పలేము అని అనుభవిస్తే గానీ తెలియదు.
* ఈత పండ్ల కోసం , సీతాఫలకాయలకోసం కంచెలేమ్మటి చేన్ల ల తిరిగేది అప్పటి అనుభూతి ఓ ప్రపంచాన్నే తిరిగొచ్చాము అనేలా ఉండేది.
* శెనగకాయలు కాల్చుకొని తినేవాళ్ళము సీతాఫలాలు కూడా, ముంజ్జలకోసం గౌడల్లన్న తాళ్ల కాడికి పోయి తినేవాళ్ళం తాటి పళ్ళు వాటిలో ఉండే గేగులు తినేవాళ్ళం.
* రూపాయి ఇస్తే గంట సేపు సైకిల్ అద్దెకిచ్చేది బొలిశెట్టి భాస్కర్ క్రమేపి ఆకారపు ఎల్లయ్య (డబ్బా కొట్టు ఎల్లయ్య ) కూడా ఇచ్చేది. అల సైకిల్ అద్దెకి తీసుకొని సైకిల్ నేర్చుకున్న రోజులు అవి అప్పట్లో సైకిల్ తొక్కి ఊళ్ళో తిరిగితే బుల్లెట్ బండి మీద తిరిగినంత ఆనందం ఉండే.
* గుమ్మడవెల్లిలో ఎక్కడా లేనివిధంగా ప్రజల్లో ప్రేమ, ఆప్యాయతలు, సాయంత్రం వేళల్లో అందరూ ఇంటి ముందు కూర్చుని పలకరించుకుంటారు. బొడ్రాయి బజార్లో ఇప్పటికీ ఈ సంస్కృతి కొనసాగడం గర్వించదగ్గ విషయం.
* పక్కింటివారితోను, ఊరి జనాలతోను ప్రతిఒక్కరు స్నేహబందంగా మెలిగేవారు
ఈరోజుల్లో పక్కింటోడి పేరు తెల్వని మహానుభావులు ఎంతోమంది ఉన్నారు.
ఆ రోజుల్లో పక్కింటి ఆమె ఏడుస్తుంటే ఇరుగుపొరుగు వాళ్ళు వచ్చి ఓదార్చే వాళ్ళు ఈ రోజుల్లో పక్కింటోడు ఉరి పెట్టుకున్న కాపాడే దిక్కులేదు, ఆ రోజులే బాగున్నాయి ..
* ఊరిలో ఒక నారాయరెడ్డి దొరకె టీవీ ఉండేది అప్పట్లో, తర్వాత క్రమేపి పోస్ట్ ఆఫీస్ సత్యనారాణ, రుద్ర మురళి, అమ్మగారింట్లో టీవీ వచ్చింది .
ఆదివారం ఒక సినిమా కోసం ఏ పని చేయడానికైనా సిద్ధంగాఉండేది మా మిత్ర బృందం, జనాలు కూడా నానా కష్టాలు పడేది అల సినిమా చూసి ఎంతగానో సంతోషించేది . కొందరైతే సినిమా చూసినపుడు ఏడ్చిన సందర్భాలు కూడా ఉన్నాయి ఉదాహరణకు: మాతృదేవోభవ సినిమా చూసిన ప్రతి ఒక్కరు బాధ పడనివారు ఏడవని వారు ఉండరు. అంత బాధాకరమైన సినిమా ఇప్పటికి చూడలేదు. అప్పటి సినిమాలు చూస్తుంటే ఆ పాత్రలో లీనమైయే స్వభావం ఉండేది కథకి (ఆ పాత్ర కి). అప్పటి సినిమాలకు ఖర్చు తక్కువ, కథ సారాంశం ఎక్కువ. ఇప్పటి సినిమాల్లో ఖర్చెక్కువ, కథ సారాంశం తక్కువ.
ఆదివారం సినిమా చూసిన మరుసటి రోజునుండి ఒక వారం రోజుల వరకు ఆ సినిమా ముచ్చట్లు మా మిత్ర బృందానికి.
మళ్ళీ ఆదివారం ఎప్పుడు వస్తారు అని ఎదురు చూసేది. ఇప్పుడు అందరిళ్ళలో టీవీలు రోజు సినిమాలు అయినా చూసే తీరిక లేదు .
* గుమ్మడవెల్లి లో ప్రజలు ప్రతి పండుగ చాలా ఘనంగా జరిపేవారు.
ముఖ్యమైనటువంటి పండుగలలో
* వినాయక చవితి అప్పట్లో దాబా సోమయ్య (అనబతుల సోమయ్య ) ఇంటి పక్కన స్టేజీమీద గణేషుడిని పెట్టి సాయంకాలం ప్రజలందరూ భక్తి శ్రద్దలతో, భజనలతో, VCD లతో సినిమాలు వేసేవారు అప్పుడు అక్కడ సినిమా చూడటం అంటే IMAX లో చూసినట్లే, గణేష్ నిమజ్జనం నాడు పిల్లలందరూ కేరింతలు, డాన్స్ లతో పవిత్రీకృతమైన భక్తితో ఆ దేవుడిని నిమజ్జనం మా ఊరి చెరువులో చేసేవాళ్ళం.
* శ్రీరామనవమి నాడు శ్రీరాముడి భక్తులైనటువంటి మాశెట్టి కేధరీ, రాధమ్మ, ఊరి నాయకులు తదితరులు భక్తి శ్రద్దలతో ఘనంగా నిర్వహించేది.
శ్రీరామనవమికి రైతులు, ఎడ్లబండి ఉన్నవారు ఎడ్లని, బండిని ప్రశాంతగా, పరిశుభ్రతగా, పవిత్రీకృతంగా కడిగి కుంకుమ పసుపు లేదా ఇతరత్రమైన రంగులతో అలంకరించి కుటుంబ సభ్యులతో కలిసి ఎడ్లబండి ఊరుచుట్టు తిప్పేవారు.లు ఎంతైనా ఆ రోజులు వేరు ఈ రోజుల్లో ఊరు చుట్టూ బెంజ్ కారులో తిరిగిన అంత ఆనందం రాదు .
* ఆరోజుల్లో సంవత్సరానికి ఒకసారి సాధనాసురులు వచ్చి వాళ్ళ ఆటని ప్రదర్శించేవారు ఆ ఆట ఒక పెద్ద మ్యాజిక్ షో లాగా ఉండేది ఊరు జనాలందరూ వచ్చి చూసి ఇది పెద్ద కనికట్టు మంత్రం అని గొప్పగా సాధనా సురుల ను పొగిడే ది.
అప్పటికిప్పటికీ ఊళ్ళో ఘనంగా జరుపుతున్న పీర్ల పండగ అంటే నాకు గమ్మత్తుగా అనిపించేది.
* సాయంకాలం గుండం చుట్టూ సరిగత్హు ఆట వింత వింత వేషాలతో గుండం చుట్టూ కట్టెలతో కాలుస్తూ డప్పు చప్పుళ్ళతో డాన్స్ వేసేవాళ్ళు ఆ సరిగత్హు చూడటానికి ఊరు జనం అర్ధరాత్రి వరకు చూసి ఆనందించేది. ఈ రోజుల్లో డాన్స్ వేసే ఓపిక లేకపోయే కూర్చొని చూసే తీరిక లేకపోయే.
* పీర్ల పండగ ఆఖరిరోజు బహు ప్రజ్ఞాశాలి, అనన్యప్రతిభ కలిగిన ఐతరాజు బుచ్చయ్య (కుక్కడం) బేతాళుడి వేషంతో అందరిని భయపెట్టేది,
నిజంగా చెప్పాలంటే అస్సలైన బేతాళుడు కూడా ఐతరాజు బుచ్చయ్య వేసిన వేషధారణ చూసి భయపడాల్సిందే.
అంత గంభీరంగా ఉండేది వేషం నోట్లో కత్తి ఒంటిమీద కోడి రక్తం చేతిలో వేపమండలు తాళ్లతో కట్టేసి పట్టిన ఆగని కోపంతో ముందుకు ఉరుకుతూ జనాలని బయపెట్టేవాడు జనాలందరూ తలుపు వేసుకొని కిటికీల నుండి చూసేవాళ్ళం. అంత గొప్ప నటుడు ఐతరాజు బుచ్చయ్య. బుచ్చయ్య చనిపోయిన వార్త అత్యంత బాధాకరమైన విషయం.
* పండుగలల్లో ఉట్ల పండగ కూడా గమ్ముతుగా ఉండేది. ఉట్టికొట్టిన తర్వాత ఒక పైప్ భూమిలో పాతి దానికి రేగడి మట్టి మరియు కలబంద పూసి పైకి ఎక్కే వాళ్ళు యాదవులు అప్పుడు కింద ఉన్న వాళ్లంతా పైకి నీళ్లు చల్లేది పైకి ఎక్కకుండా కిందకి జారడానికి అప్పుడు గంటల తరబడి జనాలు కేరింతలు ఆ ఎంజాయ్ చెప్పలేము.
* ఇక పెద్ద పండుగలల్లో దసరా పండుగ నాడు బతుకమ్మ పేర్చటానికి తంగేడు పువ్వులు, టేకు పువ్వుతో బతుకమ్మ పేర్చి ఆడపడుచులు కొత్త బట్టలు ధరించి ఊరు చివరన చెరువు కట్ట కాడ బతుకమ్మలు పేర్చి ఆటపాటలతో జరుపుకొనేది, అక్కడ ఊరు జనం అంత టపాకాయలు కాలుస్తూ దోస్తులందరం కట్టమీదే కలిసేవాళ్ళం అప్పుడు మొబైల్స్ లేవు వాట్సాప్ లేవు ఎప్పుడైనా దోస్తులందరం కలవాలంటే ఒక దసరా పండుగకు కట్టమీద కలిసే వాళ్ళు. మరుసటి రోజు దసరా పండుగ ఉండేది ఆ రోజు జమ్మి చెట్టు కొమ్మ తెచ్చి స్కూల్ ఆవరణలో పెట్టి రాజారామ్ శాస్త్రి గారితో (అయ్యగారు) అమ్మవారికి ప్రత్యేక పూజలు చేసిన తర్వాత జమ్మి ఆకు కోసం జనాలందరూ ఎగబడి తీసుకునేది. తర్వాత జనాలందరూ పాలపిట్టను చూసేది ఊరి చివరన.
* ఇక కామునిపున్నమి (కోలాల పండుగ) ఇంటింటికి కోలాలు పట్టుకొనిపోయి రింగ్ రింగ్ బిళ్ళ రూపాయి దండ, దండ కాదురా దామెర మొగ్గ , మొగ్గా కాదు రో మోదుగు నీడ, నీడ కాదురా నిమ్మల బాయి, బాయి కాదురా బచ్చలికూర అనే పాట పాడితే ఇంటింటికి బియ్యం ఇచ్చే వాళ్ళు ఏదో ఒక సహాయం చేసేవారు , చివరిరోజున కోలలన్నీకలిపి కాముని బండ దగ్గర కాలేసేది మరుసటి రోజు హోలీ పండుగ ఉండేది దోస్తులందరు కలిసి, కోలలు ఆడే సందర్భంలో కాగడాలు తయారుచేసి నైట్ టైం లో కోలంకాలే కొట్టం కాలే మోడెమ్ ముత్తయ్య - - - కాలే అనే పాట పాడుతూ కాగడాలు తిప్పేవాళ్ళం ఆనాటి సంస్కృతి ఈనాడు జనాలకి గుర్తే లేకపోయే.
* ఈకాగడాలు తిప్పేవాళ్ళం దానికి చాల పెద్ద కథ ఉండే, మనం పేరే మర్చిపోయిన కథ గుర్తున్నదా ?
* ఎడ్లబండి చక్రాలలో నల్లని బండీఅందేం తో అందరికి పూసి ఎంతో ఆనందంతో అందరం కలిసి మంగలి నారాయణ భావికాడ స్థానం చేసేవాళ్ళం అల హోలీ పండుగ జరుపుకొనేది అది ఈనాటికి ఉన్నపటికీ అప్పట్లో ఉన్నంత ఆనందం లేదు.
* ప్రతి ఏటా ఒక్కసారి దృష్టశక్తులు ఊళ్లోకి రాకుండా ఊరు జనాల ఆరోగ్యాంగా ఉండడానికి బోనాల పండుగ అందరూ భక్తితో జరుపుకునేది ప్రతి ఒక్కరు ముత్యాలమ్మ గుడి దగ్గర కోడిని కోసుకొని వచ్చేది బోనం చెల్లించి. ఇంకా శివరాత్రి, ఉగాది, రాఖి , ఇలా అన్ని పండుగలను భక్తి శ్రద్ధలతో జరుపుకొనేది.
* కులాల అతీతంగా కొన్ని పండగలు ఉండేవి యాదవులకు గంగదేవమ్మ పండుగ,
గౌడన్నలకు కాటమయ్య పండుగ,
sc కాలనీ వాళ్ళకి సవర్లచ్చమ్మ పండుగ,
* వనభోజనాలు నారాయణరెడ్డి దొర మామిడి తోటలో పద్మశాలీయులు అన్ని కుటుంబాలు కలిసి వనభోజనాలు గొప్పగా జరుపుకునేది అల అన్ని కులాల వాళ్ళు అనుకూల ప్రాంతాల్లో వనభోజనాలు జరుపుకునేది అది ఒక మంచి సంప్రదాయం అది ఈనాటికి కనుమరుగైనది అని చెప్పొచ్చు .
అప్పట్లో అన్ని కుటుంబాలు కలిసి తినేది ఇప్పుడు ఒక్క కుటుంబంలోనే కలిసి తినలేని అహంకారాలు పెరిగి తనకుతానే గొప్ప అనుకునే రోజులు వచ్చాయి ...
* అప్పుడప్పుడు సర్కస్ ఆటలు అందులో ట్యూబలైట్లు నమిలితినటం, భూమిలోపట జీవసమాధి అవ్వటం ఇలా ఎన్నో అద్భుతమైన విన్యాసాలతో ప్రదర్శనలు ఇచ్చేవారు ఈ రోజుల్లో అవి అంతరించాయి.
*రికార్డింగ్ డాన్సులు కూడా అంతరించాయనే చెప్పొచ్చు , బుర్ర కథలు, హరికథలు ఊరిలో అప్పటి బుర్రకథ కళాకారులూ
ముత్యం వెంకటయ్య,
దూదేకుల అంజయ్య,
దూదేకుల షర్బద్దిన్ తదితరులు ఉండేవారు.
* దొర గడీల పరదా సినిమాలు (లంకేశ్వరుడు, ఖైదీ, ఠింగురంగడు, ది జెంటిల్మన్ ) దోస్తులతో కలిసి చూసినపుడు మాలో ఆనందానికి అవధులు లేనట్లుండె అయిదు రూపాయలకి అంత మంచి సినిమా చూశామా అన్నట్లుండే,
ఇప్పుడు అయిదువందలు పెట్టిన అందులో అసలైన స్టోరీ లేకపాయె అస్సలైన ఫైట్స్ లేకపోయే..
అప్పటి పాటలు ఎంత అర్ధవంతంగా, వినసొంపుగా ఉండేవి.
* ఎండాకాలం ప్రతి ఏటా ఊరు చెరువులో ఊరిజనం చేపలు పట్టేవారు నీళ్లలో చేపలు పట్టే క్షణం అంతులేని ఆనందం ఏదో సముద్రంలో తిమింగలం పట్టినట్లు ఆనందం.
* ఆ రోజుల్లో బోరునీళ్ళు లేక ఊట బావిలాల్లో బకెట్ చేంతాడుతో చేదుకొని నీళ్లు వాడే వాళ్ళం దానివల్ల వ్యాయామం చేయవలిసిన పని లేకుండా, ఈ రోజుల్లో ఎక్కడ కూర్చుంటే అక్కడ నీళ్ల ట్యాప్ ఒంటినిండా రోగాలు. మాకు దగ్గరలో తీగల వారి బావి ఉండే అదేమాకు దాహాన్ని తీర్చింది .. అత్యవసరాలకు, నిత్యావసరాలకు ఆ బావి నీరు వాడేవాళ్ళం..ఊరు లో అప్పట్లో తాగునీరు అందించే బావులు ఎలమంచిలి బావి, మెతుకు లచ్చమ్మ బావి, ఆంజనేయ గుడి బావి, చెరువు దగ్గర చెలిమ బావి, మోడెమ్ ఉప్పలయ్య ఇంటి దగ్గర షేర్ బావి, మేరోళ్ల బావి, బస్టాండ్ దగ్గర బోరింగ్ , ఎరుకల వారి బోరింగ్ అల చాలా ఉండేవి.
* అప్పట్లో ఊరి దగ్గర హాస్పిటల్ తక్కువ అయినప్పటికీ అత్యునత వైద్యసేవలంచినా ప్రముఖ వైద్యుడు స్వర్గీయ RMP DR. అడ్డ గట్ల ఆగయ్య, పెన్సిలిన్ మందు గురించి మొదటగా ఆయన దగ్గర విన్న నేను మా కుటుంబానికి వైద్యసేవలందించిన మహానుభావుడు. క్రమేపి బొలిశెట్టి బిక్షం, రవి డాక్టర్ ఇంకొంత మంది ఇప్పటికి వైద్య సేవలు అందిస్తున్నారు వారికి ప్రత్యేకంగా ధన్యవాదాలు.
* అప్పట్లో పెళ్లి ఊరేగింపులు వాహనాలు లేవు వధూవరులను పల్లకిలో ఊరేగించేవారు ఆ పల్లకిని చాలా మంది స్వయంగా మోసేవారు. అదొక మధురమైన జ్ఞాపకం
అల చాలా వినోదకరమైన ఆటలతో ఉత్సహంతో ఉరకలేస్తూ నా బాల్యం గడిచింది .. మీరు కూడా మీ పిల్లలకి మీ బాల్యాన్ని వివరించి రాబోయే తరాలకు మన బాల్యాన్ని గుర్తుచేయగలని కోరుకుంటున్న
నేను చిన్న బడి లో చదివేటప్పుడు నా గురువులు
వరిపెల్లి యాకయ్య సార్ ,గోపయ్య సార్ , లక్ష్మయ్య సార్ , కృష్ణారెడ్డి సార్ , జగ్గయ్య సార్ ,
నాకు గుర్తున్న సార్ పేర్లు ఇవి , ఏమైనా మరిచిపోయింటే గుర్తు చేయగలరని కోరుకుంటున్నాను
వరిపెల్లి యాకయ్య సార్ చెప్పే పాటలు చాలా వినసొంపుగా ఉండేవి సార్ బోర్డు మీద గీసే బొమ్మలు చాలా అద్భుతంగా ఉండేవి సార్ గీసిన బొమ్మల సహాయంతో పిల్లలకి పాటలు అర్ధమవ్వటమే గాక మరిచిపోలేని స్థాయికి చేరుకునేది.
గోపయ్య సార్ పలకమీద పెట్టించిన అ, ఆ, . . దిద్దించి పైతరగతులకు పంపించిన మంచి గురువు .
చదువుతో పాటు ఆటలతో కూడా విద్యార్థులని ప్రోత్సహించారు.
అప్పుడున్న అటెండర్ ఐతరాజు హనుమంతు తులిశేరు బరిగెలు తెచ్చేది పిల్లలకు చదువు రాకపోతే కొట్టమని అప్పుడు అల కొట్టేది కాబట్టే హనుమంతు గుర్తుండు, మా భవిష్యత్తు కోసం బరిగెలు తెచ్చేది హనుమంతు.
బ్రేక్ టైం లో కొత్తగూడెం మల్లయ్య ఐస్క్రీమ్ అప్పుడప్పుడు తిని ఆనంద పడేవాళ్ళం , ఆ రోజుల్లో ఆ ఐస్ క్రీం తింటే ఆ ఆనందమే వేరు .
మధుర స్మృతులు:
అప్పట్లో మా ఊరికి (గుమ్మడవెల్లి) ఒకేఒక బస్సు వస్తుండేది. అది సూర్యాపేట నుండి రాత్రి 10.30 వచ్చి పొద్దున్నే 5.30 కి మళ్ళీ సూర్యాపేట కి వెళ్ళేది.
అప్పట్లో బస్సు లో ప్రయాణం అంటే అంతులేని ఆనందం ఇప్పట్లో విమానంలో ప్రయాణం చేసిన దొరకని ఆనందం అప్పట్లో దొరికేది ఇప్పట్లో అంత ఆనందం అనిపించటంలేదో అంతుచిక్కని రహస్యం..
ఎప్పుడైనా అమ్మనాన్న ఊరెళ్ళి వస్తున్నారంటే రాత్రి ఆ బస్సు ఎప్పుడొస్తుందో అని ఎదురుచూసేవాళ్ళం అమ్మనాన్న తెచ్చే అరటిపళ్లకోసం, అంగుర పళ్లకోసం అవి తిని ఎంతగానో ఆనందపడేవాళ్ళం.
ఆరోజుల్లో వారానికి ఒక సినిమా దూరదర్శన్ లో వచ్చేది.
ఆ సినిమా చూసి ఇంటికొచ్చాకా
ఒక గంటవరకూ ఆ సినిమా కబుర్లే.
మర్నాడు స్కూల్ లో కూడా...
ఆ ఆనందం ఇంకో పది రోజులుండేది..
ఆరోజుల్లో కొంతమంది ఇళ్లలోనే రేడియో ఉండేది.
ఆ రేడియో పాటల కోసం ఎంతో ఆతృతగా ఎదురుచూసిన సందర్భాలెన్నో..
అందులో పాటలు ఎలా వస్తాయో ఆశ్చర్యంగా..అమాయకంగా రేడియో ని తదేకంగా చూసి మురిసిపోయేవాళ్ళం. ఆదివారం నాడు రేడియో లో వచ్చే పాటల కోసం రేడియో ఉన్నవాళ్ళింట్లో కూర్చొని ఓపికగా వినేవాళ్ళం మనసు ప్రశాంతంగా ఉండేది.
మా ఇంట్లో కూడా రేడియో ఉంటె బాగుండు అనే ఆశ ఉండేది ..
ఇంటికి చుట్టాలొచ్చి వెళ్తో వెళ్తూ చేతిలో రూపాయో అర్ధరూపాయో పెడితే ఎంత ఆనందమో...
చుట్టాలొచ్చి వెళ్లిపోతుంటే దుఃఖం తన్నుకు వచ్చేది..ఇంకా ఉంటే బాగుండు అన్న ఆశ...
ఎంత ఆప్యాయతలో.. ఇప్పుడు ఆనందం ఏమో గాని ఎప్పుడు పోతారా అన్నట్లుగా చూస్తున్నారు.
కోకాకోలా మూతలను రెండు రంద్రాలు చేసి బస్తా దారంతో ముఠాకు కట్టి గిరా గిర తిప్పుతూ ఎంతో ఆనందించేవాళ్ళము.
జాతరలో కొన్న బొమ్మలను చూసుకొని మురిసే ఆనందం
కోట్లు పెట్టిన కొనలేని ఆనందం.
అన్నంలో చింత చిగురు ఒట్టి చాపల కూర ఏమి రుచి...ఏమి ఆనందం కడుపునిండా తిని కంటినిండా నిద్రపోయేవాళ్ళం.. ఈరోజుల్లో ఆ చింతచెట్లు అంతరించాయి.. ఆ కూరని మరిచారు ...
కాలక్షేపానికి లోటే లేదు. స్నేహితులు కబుర్లు, ఆటలు, ఈతకు పోయేవాళ్ళం ఆ ఆనందం వేరు సర్కస్ లు, దాగుడు మూతలు. చింత పిక్కలు, ముక్కు గిచ్చుడు, పచ్చీసు..
తొక్కుడు బిళ్ళలు.. ఎన్ని ఆటలో..
వ్యాసకర్త
కోట దామోదర్
మొబైల్ నెంబర్ : 9391480475
మా ఊరు గుమ్మడవెల్లి. ఊరు చుట్టూ చూడచక్కని పచ్చని పంటపొలాలు. ఊరినడుమ ఊట బావులు, ఊరి చివరన చెలిమ భావి. ఊరి నట్టనడుమ రాములవారి గుడి, చిట్ట చివరణ ముత్యాలమ్మ గుడి, ఊరి మొదట పెద్ద బడి, ఊరి నడుమ చిన్న బడి, ఐక్యమత్యంతో మెలిగే ఊరి జనం, పండుగ సంబరాల కోలాహలం. నా ఊరు అంటే నాకు చాలా ఇష్టం. జన్మనిచ్చిన తల్లి, పుట్టిన ఊరు ఎవరికైనా ప్రత్యేకమే. ఈ రెండూ ఎవరికైనా గొప్పవే. మనం పుట్టిన ఊరు, బాల్యం అంతా గడిపిన ఊరు, జ్ఞాపకాలు అన్నీ మనకు ప్రత్యేకమే అనడంలో సందేహం లేదు.
నా చదువు అంతా మా ఊరి పాఠశాలలోనే కొనసాగింది. నా చిన్నప్పటి కొన్ని జ్ఞాపకాలు అప్పుడప్పుడు గుర్తుకొస్తుంటాయి. ఏది ఏమైనా మన చిన్ననాటి మధుర జ్ఞాపకాలు, సంఘటనలను నెమరు వేసుకోవడం, ఆనందించడం సహజం. ఇది భగవంతుడు మనకు అందించిన అద్భుతమైన జ్ఞాపకం. అందుకే ఉన్న ఊరు కన్నతల్లి లాంటిది అంటారు. జన్మనిచ్చిన తల్లిని మనం మరచి పోలేము. అలాగే ఊరిని కూడా మరువలేము.
కనుమరుగౌతున్న ఆటలు:
మానవ నాగరికత పరిణామంలో విప్లవాత్మక మార్పుల ప్రక్రియలో, కొన్ని విషయాలు అదృశ్యం కావడం మరియు వాటి స్థానంలో కొత్తవి ఆవిష్కృతం కావడం సహజం.
ఆనాటి ఆటలు పిల్లల ఆరోగ్యానికి ఎంతగానో ఆరోగ్యానికి మేలు చేసేవి. కాలం గడిచేకొద్దీ పాత ఆటలు అంతరించిపోయి వాటి స్థానంలో కొత్త కంప్యూటర్ సంబంధిత గేమ్స్ పిల్లలపై చెడు ప్రభావం చూపడం విచారకరం. ఇప్పటి తరానికి అప్పటి ఆటలు తెలియకపోవడం బాధాకరం.
ఆ రోజుల్లో ఆదివారం అంటే మాకు ఆటల పండుగ. నేను ఆదివారం కోసం ఆతృతగా ఎదురు చూసిన సందర్భాలు ఉన్నాయి.
* ఖాళీ అగ్గిపెట్టెలను చించి పత్తాలాట ఆడిన సందర్భాలు ఓ మధుర జ్ఞాపకం.
* ఖాళీ సారా ప్యాకెట్లను బంతిలాగా తయారుచేసి పుచ్చి బంతి ఆట ఆడిన క్షణం ఎంత సంతోషాన్నిచ్చేదో మాటల్లో చెప్పలేనిది, ఆ సంతోషం వెల కట్టలేనిది.
*వడ్ల శేషయ్య ఇంటిదగ్గర సందులో స్నేహితులతో కలిసి ఆడిన గోళీలాట ఎంతో సంతోషాన్నిచ్చేది.
* జిల్లగోన ఆట, చింతగింజలతో దాడి ఆట, కోకో , కబడ్డీ , తొక్కుడుబిళ్ల , పిక్కలాట , వంగుడు దూకుడు, ముక్కు గీసుడు, దాగుడుమూతలు, దొంగ పోలీస్, దూకుడు పుల్ల, ఉప్పు బేర, తాడట, తుడువు, పైసల్ కమ్ముడు, పైసలట, నీడలు తొక్కుడు, కూరంట బువ్వంట,
ఇలా ఎన్నో ఆటలు స్నేహితులతో కలిసి ఆడుకున్న సందర్భాలు అతి మధుర జ్ఞాపకాలు.
ఈ రోజుల్లో ఎవరి ఇంట్లో వారు టీవీలు, మొబైల్ తో కాలక్షేపం చేస్తున్నారు తప్ప స్నేహితులతో గడిపే వారు లేరు.
* వేసవి కాలం వచ్చిందంటే స్నేహితులంతా కలిసి బావుల్లో ఈతకు వెళ్ళేవాళ్ళం
ఆ రోజుల్లో ఊరిలో బంధం బావి, చింతల బావి, మంగలి నారాయణ బావి, నర్సింహారెడ్డి బావి ఉండేవి. ఈ బావిలాల్లో ఈత కొట్టి ఎండాకాలం మొత్తం బాగా ఎంజాయ్ చేసేవాళ్ళం, ఇప్పుడు స్విమ్మింగ్ పూల్ లో ఈత కొట్టిన అంత ఆనందం రాదు. నాకు మా అన్నయ్యలకు ఈత నేర్పిన గురువులు ఆకారపు వీరయ్య, చాకలి సొక్కయ్య చాలా మంచి వ్యక్తులు మరియు మా నాన్నకు మంచి స్నేహితులు - సన్నిహితులు కూడా.
* కొన్ని సందర్భాలలో రేగుపళ్ళ కోసం , మామిడి పళ్ళ కోసం బావిలకడ తిరిగిన రోజులెన్నో ...ఇంకా కొన్ని సందర్భాలలో దోస్తులతో కలిసి తుమ్మ చెట్లల్లో బంక తీసుకొచ్చి (మా శెట్టి కేదరీ) షాపులో ఇస్తే బెల్లం ఇచ్చేది అది తినుకుంటూ ఎంత సంతోషపడేదో మాటల్లో చెప్పలేము అని అనుభవిస్తే గానీ తెలియదు.
* ఈత పండ్ల కోసం , సీతాఫలకాయలకోసం కంచెలేమ్మటి చేన్ల ల తిరిగేది అప్పటి అనుభూతి ఓ ప్రపంచాన్నే తిరిగొచ్చాము అనేలా ఉండేది.
* శెనగకాయలు కాల్చుకొని తినేవాళ్ళము సీతాఫలాలు కూడా, ముంజ్జలకోసం గౌడల్లన్న తాళ్ల కాడికి పోయి తినేవాళ్ళం తాటి పళ్ళు వాటిలో ఉండే గేగులు తినేవాళ్ళం.
* రూపాయి ఇస్తే గంట సేపు సైకిల్ అద్దెకిచ్చేది బొలిశెట్టి భాస్కర్ క్రమేపి ఆకారపు ఎల్లయ్య (డబ్బా కొట్టు ఎల్లయ్య ) కూడా ఇచ్చేది. అల సైకిల్ అద్దెకి తీసుకొని సైకిల్ నేర్చుకున్న రోజులు అవి అప్పట్లో సైకిల్ తొక్కి ఊళ్ళో తిరిగితే బుల్లెట్ బండి మీద తిరిగినంత ఆనందం ఉండే.
* గుమ్మడవెల్లిలో ఎక్కడా లేనివిధంగా ప్రజల్లో ప్రేమ, ఆప్యాయతలు, సాయంత్రం వేళల్లో అందరూ ఇంటి ముందు కూర్చుని పలకరించుకుంటారు. బొడ్రాయి బజార్లో ఇప్పటికీ ఈ సంస్కృతి కొనసాగడం గర్వించదగ్గ విషయం.
* పక్కింటివారితోను, ఊరి జనాలతోను ప్రతిఒక్కరు స్నేహబందంగా మెలిగేవారు
ఈరోజుల్లో పక్కింటోడి పేరు తెల్వని మహానుభావులు ఎంతోమంది ఉన్నారు.
ఆ రోజుల్లో పక్కింటి ఆమె ఏడుస్తుంటే ఇరుగుపొరుగు వాళ్ళు వచ్చి ఓదార్చే వాళ్ళు ఈ రోజుల్లో పక్కింటోడు ఉరి పెట్టుకున్న కాపాడే దిక్కులేదు, ఆ రోజులే బాగున్నాయి ..
* ఊరిలో ఒక నారాయరెడ్డి దొరకె టీవీ ఉండేది అప్పట్లో, తర్వాత క్రమేపి పోస్ట్ ఆఫీస్ సత్యనారాణ, రుద్ర మురళి, అమ్మగారింట్లో టీవీ వచ్చింది .
ఆదివారం ఒక సినిమా కోసం ఏ పని చేయడానికైనా సిద్ధంగాఉండేది మా మిత్ర బృందం, జనాలు కూడా నానా కష్టాలు పడేది అల సినిమా చూసి ఎంతగానో సంతోషించేది . కొందరైతే సినిమా చూసినపుడు ఏడ్చిన సందర్భాలు కూడా ఉన్నాయి ఉదాహరణకు: మాతృదేవోభవ సినిమా చూసిన ప్రతి ఒక్కరు బాధ పడనివారు ఏడవని వారు ఉండరు. అంత బాధాకరమైన సినిమా ఇప్పటికి చూడలేదు. అప్పటి సినిమాలు చూస్తుంటే ఆ పాత్రలో లీనమైయే స్వభావం ఉండేది కథకి (ఆ పాత్ర కి). అప్పటి సినిమాలకు ఖర్చు తక్కువ, కథ సారాంశం ఎక్కువ. ఇప్పటి సినిమాల్లో ఖర్చెక్కువ, కథ సారాంశం తక్కువ.
ఆదివారం సినిమా చూసిన మరుసటి రోజునుండి ఒక వారం రోజుల వరకు ఆ సినిమా ముచ్చట్లు మా మిత్ర బృందానికి.
మళ్ళీ ఆదివారం ఎప్పుడు వస్తారు అని ఎదురు చూసేది. ఇప్పుడు అందరిళ్ళలో టీవీలు రోజు సినిమాలు అయినా చూసే తీరిక లేదు .
* గుమ్మడవెల్లి లో ప్రజలు ప్రతి పండుగ చాలా ఘనంగా జరిపేవారు.
ముఖ్యమైనటువంటి పండుగలలో
* వినాయక చవితి అప్పట్లో దాబా సోమయ్య (అనబతుల సోమయ్య ) ఇంటి పక్కన స్టేజీమీద గణేషుడిని పెట్టి సాయంకాలం ప్రజలందరూ భక్తి శ్రద్దలతో, భజనలతో, VCD లతో సినిమాలు వేసేవారు అప్పుడు అక్కడ సినిమా చూడటం అంటే IMAX లో చూసినట్లే, గణేష్ నిమజ్జనం నాడు పిల్లలందరూ కేరింతలు, డాన్స్ లతో పవిత్రీకృతమైన భక్తితో ఆ దేవుడిని నిమజ్జనం మా ఊరి చెరువులో చేసేవాళ్ళం.
* శ్రీరామనవమి నాడు శ్రీరాముడి భక్తులైనటువంటి మాశెట్టి కేధరీ, రాధమ్మ, ఊరి నాయకులు తదితరులు భక్తి శ్రద్దలతో ఘనంగా నిర్వహించేది.
శ్రీరామనవమికి రైతులు, ఎడ్లబండి ఉన్నవారు ఎడ్లని, బండిని ప్రశాంతగా, పరిశుభ్రతగా, పవిత్రీకృతంగా కడిగి కుంకుమ పసుపు లేదా ఇతరత్రమైన రంగులతో అలంకరించి కుటుంబ సభ్యులతో కలిసి ఎడ్లబండి ఊరుచుట్టు తిప్పేవారు.లు ఎంతైనా ఆ రోజులు వేరు ఈ రోజుల్లో ఊరు చుట్టూ బెంజ్ కారులో తిరిగిన అంత ఆనందం రాదు .
* ఆరోజుల్లో సంవత్సరానికి ఒకసారి సాధనాసురులు వచ్చి వాళ్ళ ఆటని ప్రదర్శించేవారు ఆ ఆట ఒక పెద్ద మ్యాజిక్ షో లాగా ఉండేది ఊరు జనాలందరూ వచ్చి చూసి ఇది పెద్ద కనికట్టు మంత్రం అని గొప్పగా సాధనా సురుల ను పొగిడే ది.
అప్పటికిప్పటికీ ఊళ్ళో ఘనంగా జరుపుతున్న పీర్ల పండగ అంటే నాకు గమ్మత్తుగా అనిపించేది.
* సాయంకాలం గుండం చుట్టూ సరిగత్హు ఆట వింత వింత వేషాలతో గుండం చుట్టూ కట్టెలతో కాలుస్తూ డప్పు చప్పుళ్ళతో డాన్స్ వేసేవాళ్ళు ఆ సరిగత్హు చూడటానికి ఊరు జనం అర్ధరాత్రి వరకు చూసి ఆనందించేది. ఈ రోజుల్లో డాన్స్ వేసే ఓపిక లేకపోయే కూర్చొని చూసే తీరిక లేకపోయే.
* పీర్ల పండగ ఆఖరిరోజు బహు ప్రజ్ఞాశాలి, అనన్యప్రతిభ కలిగిన ఐతరాజు బుచ్చయ్య (కుక్కడం) బేతాళుడి వేషంతో అందరిని భయపెట్టేది,
నిజంగా చెప్పాలంటే అస్సలైన బేతాళుడు కూడా ఐతరాజు బుచ్చయ్య వేసిన వేషధారణ చూసి భయపడాల్సిందే.
అంత గంభీరంగా ఉండేది వేషం నోట్లో కత్తి ఒంటిమీద కోడి రక్తం చేతిలో వేపమండలు తాళ్లతో కట్టేసి పట్టిన ఆగని కోపంతో ముందుకు ఉరుకుతూ జనాలని బయపెట్టేవాడు జనాలందరూ తలుపు వేసుకొని కిటికీల నుండి చూసేవాళ్ళం. అంత గొప్ప నటుడు ఐతరాజు బుచ్చయ్య. బుచ్చయ్య చనిపోయిన వార్త అత్యంత బాధాకరమైన విషయం.
* పండుగలల్లో ఉట్ల పండగ కూడా గమ్ముతుగా ఉండేది. ఉట్టికొట్టిన తర్వాత ఒక పైప్ భూమిలో పాతి దానికి రేగడి మట్టి మరియు కలబంద పూసి పైకి ఎక్కే వాళ్ళు యాదవులు అప్పుడు కింద ఉన్న వాళ్లంతా పైకి నీళ్లు చల్లేది పైకి ఎక్కకుండా కిందకి జారడానికి అప్పుడు గంటల తరబడి జనాలు కేరింతలు ఆ ఎంజాయ్ చెప్పలేము.
* ఇక పెద్ద పండుగలల్లో దసరా పండుగ నాడు బతుకమ్మ పేర్చటానికి తంగేడు పువ్వులు, టేకు పువ్వుతో బతుకమ్మ పేర్చి ఆడపడుచులు కొత్త బట్టలు ధరించి ఊరు చివరన చెరువు కట్ట కాడ బతుకమ్మలు పేర్చి ఆటపాటలతో జరుపుకొనేది, అక్కడ ఊరు జనం అంత టపాకాయలు కాలుస్తూ దోస్తులందరం కట్టమీదే కలిసేవాళ్ళం అప్పుడు మొబైల్స్ లేవు వాట్సాప్ లేవు ఎప్పుడైనా దోస్తులందరం కలవాలంటే ఒక దసరా పండుగకు కట్టమీద కలిసే వాళ్ళు. మరుసటి రోజు దసరా పండుగ ఉండేది ఆ రోజు జమ్మి చెట్టు కొమ్మ తెచ్చి స్కూల్ ఆవరణలో పెట్టి రాజారామ్ శాస్త్రి గారితో (అయ్యగారు) అమ్మవారికి ప్రత్యేక పూజలు చేసిన తర్వాత జమ్మి ఆకు కోసం జనాలందరూ ఎగబడి తీసుకునేది. తర్వాత జనాలందరూ పాలపిట్టను చూసేది ఊరి చివరన.
* ఇక కామునిపున్నమి (కోలాల పండుగ) ఇంటింటికి కోలాలు పట్టుకొనిపోయి రింగ్ రింగ్ బిళ్ళ రూపాయి దండ, దండ కాదురా దామెర మొగ్గ , మొగ్గా కాదు రో మోదుగు నీడ, నీడ కాదురా నిమ్మల బాయి, బాయి కాదురా బచ్చలికూర అనే పాట పాడితే ఇంటింటికి బియ్యం ఇచ్చే వాళ్ళు ఏదో ఒక సహాయం చేసేవారు , చివరిరోజున కోలలన్నీకలిపి కాముని బండ దగ్గర కాలేసేది మరుసటి రోజు హోలీ పండుగ ఉండేది దోస్తులందరు కలిసి, కోలలు ఆడే సందర్భంలో కాగడాలు తయారుచేసి నైట్ టైం లో కోలంకాలే కొట్టం కాలే మోడెమ్ ముత్తయ్య - - - కాలే అనే పాట పాడుతూ కాగడాలు తిప్పేవాళ్ళం ఆనాటి సంస్కృతి ఈనాడు జనాలకి గుర్తే లేకపోయే.
* ఈకాగడాలు తిప్పేవాళ్ళం దానికి చాల పెద్ద కథ ఉండే, మనం పేరే మర్చిపోయిన కథ గుర్తున్నదా ?
* ఎడ్లబండి చక్రాలలో నల్లని బండీఅందేం తో అందరికి పూసి ఎంతో ఆనందంతో అందరం కలిసి మంగలి నారాయణ భావికాడ స్థానం చేసేవాళ్ళం అల హోలీ పండుగ జరుపుకొనేది అది ఈనాటికి ఉన్నపటికీ అప్పట్లో ఉన్నంత ఆనందం లేదు.
* ప్రతి ఏటా ఒక్కసారి దృష్టశక్తులు ఊళ్లోకి రాకుండా ఊరు జనాల ఆరోగ్యాంగా ఉండడానికి బోనాల పండుగ అందరూ భక్తితో జరుపుకునేది ప్రతి ఒక్కరు ముత్యాలమ్మ గుడి దగ్గర కోడిని కోసుకొని వచ్చేది బోనం చెల్లించి. ఇంకా శివరాత్రి, ఉగాది, రాఖి , ఇలా అన్ని పండుగలను భక్తి శ్రద్ధలతో జరుపుకొనేది.
* కులాల అతీతంగా కొన్ని పండగలు ఉండేవి యాదవులకు గంగదేవమ్మ పండుగ,
గౌడన్నలకు కాటమయ్య పండుగ,
sc కాలనీ వాళ్ళకి సవర్లచ్చమ్మ పండుగ,
* వనభోజనాలు నారాయణరెడ్డి దొర మామిడి తోటలో పద్మశాలీయులు అన్ని కుటుంబాలు కలిసి వనభోజనాలు గొప్పగా జరుపుకునేది అల అన్ని కులాల వాళ్ళు అనుకూల ప్రాంతాల్లో వనభోజనాలు జరుపుకునేది అది ఒక మంచి సంప్రదాయం అది ఈనాటికి కనుమరుగైనది అని చెప్పొచ్చు .
అప్పట్లో అన్ని కుటుంబాలు కలిసి తినేది ఇప్పుడు ఒక్క కుటుంబంలోనే కలిసి తినలేని అహంకారాలు పెరిగి తనకుతానే గొప్ప అనుకునే రోజులు వచ్చాయి ...
* అప్పుడప్పుడు సర్కస్ ఆటలు అందులో ట్యూబలైట్లు నమిలితినటం, భూమిలోపట జీవసమాధి అవ్వటం ఇలా ఎన్నో అద్భుతమైన విన్యాసాలతో ప్రదర్శనలు ఇచ్చేవారు ఈ రోజుల్లో అవి అంతరించాయి.
*రికార్డింగ్ డాన్సులు కూడా అంతరించాయనే చెప్పొచ్చు , బుర్ర కథలు, హరికథలు ఊరిలో అప్పటి బుర్రకథ కళాకారులూ
ముత్యం వెంకటయ్య,
దూదేకుల అంజయ్య,
దూదేకుల షర్బద్దిన్ తదితరులు ఉండేవారు.
* దొర గడీల పరదా సినిమాలు (లంకేశ్వరుడు, ఖైదీ, ఠింగురంగడు, ది జెంటిల్మన్ ) దోస్తులతో కలిసి చూసినపుడు మాలో ఆనందానికి అవధులు లేనట్లుండె అయిదు రూపాయలకి అంత మంచి సినిమా చూశామా అన్నట్లుండే,
ఇప్పుడు అయిదువందలు పెట్టిన అందులో అసలైన స్టోరీ లేకపాయె అస్సలైన ఫైట్స్ లేకపోయే..
అప్పటి పాటలు ఎంత అర్ధవంతంగా, వినసొంపుగా ఉండేవి.
* ఎండాకాలం ప్రతి ఏటా ఊరు చెరువులో ఊరిజనం చేపలు పట్టేవారు నీళ్లలో చేపలు పట్టే క్షణం అంతులేని ఆనందం ఏదో సముద్రంలో తిమింగలం పట్టినట్లు ఆనందం.
* ఆ రోజుల్లో బోరునీళ్ళు లేక ఊట బావిలాల్లో బకెట్ చేంతాడుతో చేదుకొని నీళ్లు వాడే వాళ్ళం దానివల్ల వ్యాయామం చేయవలిసిన పని లేకుండా, ఈ రోజుల్లో ఎక్కడ కూర్చుంటే అక్కడ నీళ్ల ట్యాప్ ఒంటినిండా రోగాలు. మాకు దగ్గరలో తీగల వారి బావి ఉండే అదేమాకు దాహాన్ని తీర్చింది .. అత్యవసరాలకు, నిత్యావసరాలకు ఆ బావి నీరు వాడేవాళ్ళం..ఊరు లో అప్పట్లో తాగునీరు అందించే బావులు ఎలమంచిలి బావి, మెతుకు లచ్చమ్మ బావి, ఆంజనేయ గుడి బావి, చెరువు దగ్గర చెలిమ బావి, మోడెమ్ ఉప్పలయ్య ఇంటి దగ్గర షేర్ బావి, మేరోళ్ల బావి, బస్టాండ్ దగ్గర బోరింగ్ , ఎరుకల వారి బోరింగ్ అల చాలా ఉండేవి.
* అప్పట్లో ఊరి దగ్గర హాస్పిటల్ తక్కువ అయినప్పటికీ అత్యునత వైద్యసేవలంచినా ప్రముఖ వైద్యుడు స్వర్గీయ RMP DR. అడ్డ గట్ల ఆగయ్య, పెన్సిలిన్ మందు గురించి మొదటగా ఆయన దగ్గర విన్న నేను మా కుటుంబానికి వైద్యసేవలందించిన మహానుభావుడు. క్రమేపి బొలిశెట్టి బిక్షం, రవి డాక్టర్ ఇంకొంత మంది ఇప్పటికి వైద్య సేవలు అందిస్తున్నారు వారికి ప్రత్యేకంగా ధన్యవాదాలు.
* అప్పట్లో పెళ్లి ఊరేగింపులు వాహనాలు లేవు వధూవరులను పల్లకిలో ఊరేగించేవారు ఆ పల్లకిని చాలా మంది స్వయంగా మోసేవారు. అదొక మధురమైన జ్ఞాపకం
అల చాలా వినోదకరమైన ఆటలతో ఉత్సహంతో ఉరకలేస్తూ నా బాల్యం గడిచింది .. మీరు కూడా మీ పిల్లలకి మీ బాల్యాన్ని వివరించి రాబోయే తరాలకు మన బాల్యాన్ని గుర్తుచేయగలని కోరుకుంటున్న
నేను చిన్న బడి లో చదివేటప్పుడు నా గురువులు
వరిపెల్లి యాకయ్య సార్ ,గోపయ్య సార్ , లక్ష్మయ్య సార్ , కృష్ణారెడ్డి సార్ , జగ్గయ్య సార్ ,
నాకు గుర్తున్న సార్ పేర్లు ఇవి , ఏమైనా మరిచిపోయింటే గుర్తు చేయగలరని కోరుకుంటున్నాను
వరిపెల్లి యాకయ్య సార్ చెప్పే పాటలు చాలా వినసొంపుగా ఉండేవి సార్ బోర్డు మీద గీసే బొమ్మలు చాలా అద్భుతంగా ఉండేవి సార్ గీసిన బొమ్మల సహాయంతో పిల్లలకి పాటలు అర్ధమవ్వటమే గాక మరిచిపోలేని స్థాయికి చేరుకునేది.
గోపయ్య సార్ పలకమీద పెట్టించిన అ, ఆ, . . దిద్దించి పైతరగతులకు పంపించిన మంచి గురువు .
చదువుతో పాటు ఆటలతో కూడా విద్యార్థులని ప్రోత్సహించారు.
అప్పుడున్న అటెండర్ ఐతరాజు హనుమంతు తులిశేరు బరిగెలు తెచ్చేది పిల్లలకు చదువు రాకపోతే కొట్టమని అప్పుడు అల కొట్టేది కాబట్టే హనుమంతు గుర్తుండు, మా భవిష్యత్తు కోసం బరిగెలు తెచ్చేది హనుమంతు.
బ్రేక్ టైం లో కొత్తగూడెం మల్లయ్య ఐస్క్రీమ్ అప్పుడప్పుడు తిని ఆనంద పడేవాళ్ళం , ఆ రోజుల్లో ఆ ఐస్ క్రీం తింటే ఆ ఆనందమే వేరు .
మధుర స్మృతులు:
అప్పట్లో మా ఊరికి (గుమ్మడవెల్లి) ఒకేఒక బస్సు వస్తుండేది. అది సూర్యాపేట నుండి రాత్రి 10.30 వచ్చి పొద్దున్నే 5.30 కి మళ్ళీ సూర్యాపేట కి వెళ్ళేది.
అప్పట్లో బస్సు లో ప్రయాణం అంటే అంతులేని ఆనందం ఇప్పట్లో విమానంలో ప్రయాణం చేసిన దొరకని ఆనందం అప్పట్లో దొరికేది ఇప్పట్లో అంత ఆనందం అనిపించటంలేదో అంతుచిక్కని రహస్యం..
ఎప్పుడైనా అమ్మనాన్న ఊరెళ్ళి వస్తున్నారంటే రాత్రి ఆ బస్సు ఎప్పుడొస్తుందో అని ఎదురుచూసేవాళ్ళం అమ్మనాన్న తెచ్చే అరటిపళ్లకోసం, అంగుర పళ్లకోసం అవి తిని ఎంతగానో ఆనందపడేవాళ్ళం.
ఆరోజుల్లో వారానికి ఒక సినిమా దూరదర్శన్ లో వచ్చేది.
ఆ సినిమా చూసి ఇంటికొచ్చాకా
ఒక గంటవరకూ ఆ సినిమా కబుర్లే.
మర్నాడు స్కూల్ లో కూడా...
ఆ ఆనందం ఇంకో పది రోజులుండేది..
ఆరోజుల్లో కొంతమంది ఇళ్లలోనే రేడియో ఉండేది.
ఆ రేడియో పాటల కోసం ఎంతో ఆతృతగా ఎదురుచూసిన సందర్భాలెన్నో..
అందులో పాటలు ఎలా వస్తాయో ఆశ్చర్యంగా..అమాయకంగా రేడియో ని తదేకంగా చూసి మురిసిపోయేవాళ్ళం. ఆదివారం నాడు రేడియో లో వచ్చే పాటల కోసం రేడియో ఉన్నవాళ్ళింట్లో కూర్చొని ఓపికగా వినేవాళ్ళం మనసు ప్రశాంతంగా ఉండేది.
మా ఇంట్లో కూడా రేడియో ఉంటె బాగుండు అనే ఆశ ఉండేది ..
ఇంటికి చుట్టాలొచ్చి వెళ్తో వెళ్తూ చేతిలో రూపాయో అర్ధరూపాయో పెడితే ఎంత ఆనందమో...
చుట్టాలొచ్చి వెళ్లిపోతుంటే దుఃఖం తన్నుకు వచ్చేది..ఇంకా ఉంటే బాగుండు అన్న ఆశ...
ఎంత ఆప్యాయతలో.. ఇప్పుడు ఆనందం ఏమో గాని ఎప్పుడు పోతారా అన్నట్లుగా చూస్తున్నారు.
కోకాకోలా మూతలను రెండు రంద్రాలు చేసి బస్తా దారంతో ముఠాకు కట్టి గిరా గిర తిప్పుతూ ఎంతో ఆనందించేవాళ్ళము.
జాతరలో కొన్న బొమ్మలను చూసుకొని మురిసే ఆనందం
కోట్లు పెట్టిన కొనలేని ఆనందం.
అన్నంలో చింత చిగురు ఒట్టి చాపల కూర ఏమి రుచి...ఏమి ఆనందం కడుపునిండా తిని కంటినిండా నిద్రపోయేవాళ్ళం.. ఈరోజుల్లో ఆ చింతచెట్లు అంతరించాయి.. ఆ కూరని మరిచారు ...
కాలక్షేపానికి లోటే లేదు. స్నేహితులు కబుర్లు, ఆటలు, ఈతకు పోయేవాళ్ళం ఆ ఆనందం వేరు సర్కస్ లు, దాగుడు మూతలు. చింత పిక్కలు, ముక్కు గిచ్చుడు, పచ్చీసు..
తొక్కుడు బిళ్ళలు.. ఎన్ని ఆటలో..
వ్యాసకర్త
కోట దామోదర్
మొబైల్ నెంబర్ : 9391480475
దీనికి సబ్స్క్రయిబ్ చేయి:
పోస్ట్లు (Atom)
ది కింగ్ ఆఫ్ బాక్సింగ్ "మైక్ టైసన్".
ది కింగ్ ఆఫ్ బాక్సింగ్ "మైక్ టైసన్" అతను ప్రపంచ బాక్సింగ్ క్రీడారంగంలోనే అతి బలవంతుడు, సింహబలుడు. సింహం అడవికి రాజైనట్లు, ఆయన ప్రప...
-
ఉపాధ్యాయ దినోత్సవ శుభాకాంక్షలు ఆయుధం కన్న అక్షరం గొప్పది. కత్తి కన్న కలం గొప్పది. అక్షరం, కలం విలువలు ప్రసాదించే గురువు ఈ రెండింటికన్నా గొ...
-
మా ఊరి జ్ఞాపకాలు: మా ఊరు గుమ్మడవెల్లి. ఊరు చుట్టూ చూడచక్కని పచ్చని పంటపొలాలు. ఊరినడుమ ఊట బావులు, ఊరి చివరన చెలిమ భావి. ఊరి నట్టనడుమ రాములవార...
-
కల్లు గీత వృత్తికి ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలి పురాతన కాలంనాటి గ్రంథాలన్నీ తాళపత్రాలే... అంటే తాటాకులమీద రాసినవే. అవి నేటికీ చెక్కు చెదరకుండా ఉన్నాయం...